مردم نيشابور مشتاق زيارت حضرت رضا (ع ) بودند.
از حضرت تقاضا كردند اندكى توقف فرمايد تا چهره جذاب و متين آن يادگار رسول را ببينند.
امام (ع ) در حالى كه لباس ساده اى بر تن داشت ، در برابر مردم قرار گرفت . مردم در
ديدن آن حضرت بى تابانه فرياد شوق برداشتند. دو نفر از حافظان حديث بنام ابوذرعه و
محمّد بن اسلم مردم را به سكوت دعوت مى كردند و كلمات درربار آن حضرت را براى مردم
- با صداى بلند - بيان مى فرمودند. حضرت رضا عليه السلام حديثى را كه مربوط به (توحيد
و يگانگى ذات حق ) است بدين سان بيان فرمود:
كلمة لا اله الا اللّه حصنى فمن قالها دخل حصنى
و من دخل حصنى امن من عذابى يعنى كلمه طيبه
(( لا اله الا اللّه)) دژ استوار من است ، هر كس آن را بگويد در اين دژ استوار داخل
مى شود، و اگر در آن وارد شد از عذاب روز رستاخيز در امان خواهد بود. (و سپس هنگامى
كه موكب آن حضرت مى خواست به راه افتد، براى تكميل اين سخن والا و ارزنده سر از هودج
و كجاوه بيرون آورد.
مردم همه متوجه شدند كه امام (ع ) قصد بيان مطلبى
فرموده است
.
ديگر بار سكوت بر همه جا حكمفرما شد. امام (ع )
بدنبال حديث افزود:
و لكن بشرطها و انا من شروطها
يعنى : و امّا به شرط و شروطش (و با اشاره به خود
فرمود:) و من از شروط آن هستم .
منظور امام از بيان حديث قدسى سه نكته بود:
اول آنكه با نقل نام پدران و اجداد خود كه هر كدام
از ديگرى حديث را روايت كرده اند تا به پيغمبر اكرم (ص ) و اينكه آن حضرت از طريق جبرئيل
امين از مقام ربوبى ، اين حديث را شنيده است پدران بزرگوار خود را كه همه امامان شيعه
و خلفاى واقعى حق اند به مردم باز گفت و آنها را به ياد مردم آورد.
دوم آنكه ، موضوع يگانه پرستى و خدا پرستى را كه
پايه همه اعتقادات است به ياد مردم آورد كه گول طاغوتهاى زمان و زورمندان طاغوت صفت
نخورند.
سوم آنكه ، يگانه پرستى واقعى و خالى از شرك و روى
و ريا مستلزم و همراه (ولايت ) اهل بيت (ع ) است و تا رهبرى عادلانه در جامعه مسلمانان
برقرار نشود، بتها و بت نماها و طاغوتها نخواهند گذاشت توحيد در مسير درست قرار گيرد.
در تاريخ آمده است كه : هنگام نوشتن اين حديث مردم
مشتاق آن چنان آمادگى داشتند كه 24 هزار قلمدان در اختيار گرفته بودند، تا در نوشتن
كلمات گهربار فرزند پيغمبر (ص ) بكار گيرند.
منبع : منتهی الامال شیخ عباس
قمی (ره)